Pierre Heim - Een meester in het portretteren (1969)

De beeldhouwer René Smits

  

Deze jonge kunstenaar, bekend bij het publiek op de biënnales van Middelheim, volgt twee schijnbaar ongerelateerde paden, de portretkunst en de abstracte compositie. De eenheid van zijn werk, dat hij creëert met het bewustzijn en de oprechtheid van een middeleeuwse beeldmaker, lijdt er niet onder. Dezelfde formele kwaliteiten zijn terug te vinden in zijn Moederschap of zijn Fluitist, in zijn borstbeelden van HH.KK.HH. Prins Filip en Prinses Astrid, en in de beeldhouwer Puvrez (aangekocht door de Staat) en andere persoonlijkheden. Deze creaties van een zo contrastrijk vakmanschap getuigen van een kunst die haar voltooiing vindt in de naaktheid van de uitdrukking en de harmonie van de lijnen. De materie verliest haar zwaarte en lijkt te verdampen in melodie.

    

De portretten van René Smits zijn mooi omdat ze waar zijn, ik bedoel dat ze in plaats van het model te verfraaien, zijn karakter onthullen. Het is dus geen kunst van kleinburgerlijkheid, maar een kunst van herschepping. Het leven van een gezicht lijkt voort te komen uit een stralend centrum en te groeien van binnen naar buiten door een soort vegetale ontkieming. Is dit niet het geheim van de oude kunst? Een geheim dat tegenwoordig goed begraven ligt onder allerlei ismen.

   

René Smits, die zijn leertijd doorbracht in Antwerpen en vervolledigde met een verblijf in Rome en Parijs, doceert zijn kunst aan de academies van Mechelen en Sint-Niklaas. Hij weet hoe hij een figuur moet neerzetten met de helderheid van intelligentie en de zekerheid van smaak. Hij weet dat de beeldhouwkunst volledig gebaseerd is op de modellering en op datgene wat deze beter uitdrukt dan al het andere: de middelen van het reliëf in combinatie met het afwisselende spel van licht en schaduw, met andere woorden de kleur.

Aangezien hij ook tekenaar en graveur is, kan ik niet anders dan in zijn beeldhouwwerk de trilling van het etsen terugvinden, iets puurs, ernstigs en harmonisch dat bevrijdt en verlicht.

    

(Pierre HEIM, L'Eventail, 31-01-1969)